Aan de grens van beelden

Door dr. K.D Goverts

In het Jodendom is het idee van verlossing niet los te zien van bevrijding. Met het Joodse Paasfeest wordt de bevrijding uit Egypte gevierd. Bevrijding betekent het breken met de verslavende werking van de Egypte- gerichtheid. Verlossing heeft ook te maken met “aankomen” na de bevrijding. Het is als aankomen op de achtste dag. De betekenis van de aankomst op de achtste dag loopt parallel aan de betekenis van de bestemming van de olijf. De olijf geeft na de pluk op de zesde dag en na de persing van zeven dagen op de achtste dag olie en zalf.

Dat verlossing waarschijnlijk van een geheel andere orde is, dan die welke je verstandelijk kunt beredeneren toont zich in het Jodendom op allerlei manieren in de belangrijkste verhalen uit de traditie. Bijvoorbeeld in de verhalen over Mozes en de stenen tafelen. Op de stenen tafelen staan de tien woorden gegrift die Mozes in de Sinaï op de berg Horeb van God vernomen heeft. Zodra hij van de berg naar beneden komt smijt hij ze stuk, hij breekt ze, omdat hij ziet dat het volk rond een gouden kalf danst en dit aanbidt. Hij is boos omdat het volk niet wil begrijpen waar het om  gaat. Het bijzondere aan deze tafelen is  dat, hoewel de woorden er door en door in gebeiteld zijn, beide kanten van de stenen tafelen hetzelfde laten zien. Dat kan volgens de maarstaven van deze wereld niet. Want je zou verwachten dat letters die door en door in een steen gegrift zijn, aan de andere kant spiegelbeeld van zichzelf laten zien. In de stenen tafelen van Mozes tonen de woorden aan beide kanten hetzelfde beeld. In het Hebreeuws betekent het woord ´charoeth” “gegrift”. Zodra je het leest met andere klinkers, “cheroeth” betekent ´vrij´. Het is gegrift in het hardste edelgesteente. Wat vastligt en dat wat vrij is, zijn twee kanten van het zelfde, ze tonen in de woorden een onverklaarbare eenheid. Het verhaal eindigt bij de dood van Mozes, vlak voor het aankomen in het beloofde land, na de voltooiing van de tocht door de woestijn. Mozes kan net de grens niet over, kan het land niet betreden, zoals de achtste dag  in de concrete tijd niet bereikt wordt. In deze tijd kom je maar tot de grens.

Comments (0)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *