In het werk van de dichter Bert Schierbeek komt een ge­dichtje voor dat me op lijf en ziel geschreven is. Het is geloof ik geba­seerd op een Chinese levenswijsheid en het gaat zo:

zegt Lee:

Nostalgie

Liever achteruit

kijken

dan vooruit

kijken

en liever

ook niet dood.

De terugblik is ook mij vaak liever dan de blik in de toekomst.

I believe in yesterday.

Het heeft me altijd het einde geleken om achteruit te kunnen leven, terug het verleden in.

Stel je voor: je wordt steeds jonger, je haren nemen de oorspronkelijke kleur weer aan en elke dag wordt een beetje zorgelozer. Op de weg wordt het stiller, af en toe een auto. Kin­deren spelen gewoon op straat. Je fiets kun je met een gerust hart zon­der kettingsloten bij het station of tegen de heg laten staan. Monotone flatgebou­wen en door ge­luidswallen ingeklemde asfaltbanen verdwijnen om plaats te maken voor akkers en wei­landen aan het eind waarvan de hori­zon weer zichtbaar wordt. Stoere paar­den trekken zonder haast rech­te voren. De landman zaait er met brede armgebaren nieuw leven in.

Lucht en mi­lieu wor­den weer schoon en gezond. Na een aarzelende eerste jeugdliefde stap je de schuldeloze kindertijd binnen. Je herkent de hoge bomen langs het tuinpad van je vader en zit bij hem voor op de fiets of naast hem in de kerkbank. Je voelt je weer veilig op en ten­slotte in moeders schoot.

Maar dan nog verder terug.

Met trek­schuit en postkoets naar de prui­ken­tijd. Als scheepsjongen van Bonte­koe of De Ruyter hoog in het kraaienest, de kijker gericht op een Middel­eeuws kasteel waar de trou­ba­dour zijn liefdeslied zingt voor de onbereikba­re jonkvrouw.

En nog verder….langs Romeinse pa­leizen en Egyptische koningsgraven en via het land van melk en honing tot voor de poorten van het Paradijs. Maar het tuinhek is gesloten, de te­rug­reis tevergeefs. Een zinloze onderneming dus. Romanti­sche wangedachten die nergens toe leiden. Terugleven is namelijk zoveel als vluchten. Nos­talgie is ten diep­ste angst voor de dood, zoals in de laatste regels van het gedichtje on­der woorden is gebracht.

Achteruit leven is ook niet bijbels. De Bijbel roept nergens op tot terug­zien, wel tot voortgaan, op weg naar de nieuwe morgen.

En de dood?

We kunnen het gedichtje beter her­schrijven:

Toekomst

liever vooruit

kijken

dan achteruit

kijken

en de dood

is overwonnen.

We believe in to-morrow.

Dit artikel is gepost op 28-05-2010 om 19:46 en is opgeslagen onder Columns. U kunt de reakties volgen via de RSS 2.0 feed. Both comments and pings are currently closed.