Agunot’, gebonden aan een absente man
06-11-2011 door Dr. K.D. GovertsHet woord ‘Agan kan betekenen: prijsgegeven. Het woord ‘agan werd in de Joodse wereld vaak gebruikt voor vrouwen, die werden afgehouden van een nieuw huwelijk. Dat gebeurde bijvoorbeeld als haar echtgenoot op het slagveld was en niemand wist of hij nog leefde. Hoe vaak is dat niet het geval geweest bij oorlogsweduwen en dan werd er volgens een bepaalde regelgeving gezegd: Deze vrouw mag niet trouwen, want we weten niet of haar man zich misschien nog ergens bevindt. Hij kan nog wel in Rusland of in Siberië zitten. Hij werd al jaar en dag vermist, maar kon nog wel in leven zijn.
‘Agunot zijn vrouwen, die gebonden zijn aan een afwezige echtgenoot. En zo kon een vrouw haar hele leven gebonden blijven. Dat is dan de specifieke betekenis van het begrip ‘agunot. Dan was je dus een ‘aguna, dan was je gebonden aan een absente man. Als je dat geestelijk overzet, kun je zeggen: dat is vaak ook zo in de geestelijke wereld! Paulus zegt in Romeinen 7: ‘Wij zijn getrouwd met de wet’. En verder zegt hij in Romeinen 7 ook: ‘Op een gegeven moment sterven we aan die wet met Christus’. Dan pas kun je de echtgenote worden van een nieuwe man. Daar heb je eigenlijk datzelfde principe. In eerste instantie ben je dus ook een ‘aguna, je zit gebonden aan een absente man, want die wet doet niets voor je. Dat wetticisme legt je alleen maar een juk op. Je zit aan de ketting en je kunt niets; je kunt ook niet trouwen met je nieuwe echtgenoot, met de Masjiach, want je zit nog steeds verknocht, gebonden aan die afwezige man, terwijl die man niets doet.
Een Jood uit de Oekraïne, Shmuel Joseph Halevi Czaczkes (1888-1970), heeft over dit gegeven geschreven. Hij behoorde tot de stam van Levi. Daarom had hij ook de naam Halevi. Hij zegt: Mijn voorouders waren minstreels, dat waren zangers in de tempel. In 1908 schrijft hij een verhaal, dat hij ‘Agunot noemt. Op een gegeven moment neemt hijzelf ook als pseudoniem de naam Agnon aan, want hij wil eigenlijk opkomen voor al die vrouwen, die op de een of andere manier gebonden zitten aan een lot, waar ze niet van los kunnen komen.